اگر مدتیه با زخم های دهانتون دسته و پنجه نرم میکنید یا این زخم ها در جویدن و بلعیدن شما مشکل ایجاد کردن، احتمالا به دنبال این جواب هستید که این زخم ها چی هستن و درمانشون چیه!؟ شاید با شنیدن اسم ” سرطان دهان ” احساس نگرانی و ترس هم به شما دست بده. واقعیت هم همین هست و اسم سرطان دهان واقعا ترسناکه.
اما بدونید آگاهی و تشخیص سریع توسط پزشک متخصص بیماری های دهان، فک و صورت بیشترین کمک رو به شما میکنه. اینکه بدونید با چی طرف هستید، شانس بیشتری برای درمان و کنترش دارید.
در این مطلب قصد داریم خیلی واضح و روشن درباره علائم سرطان دهان با شما صحبت کنیم، علت سرطان دهان رو بررسی کنیم و به این سوال پرتکرار شما پاسخ بدیم که “ آیا عفونت دندان باعث سرطان میشود ” یا نه.
🌿💚 اگر نگرانید و به دنبال راهی برای درک بهتر شرایط هستید این مقاله برای شماست. تا آخر این مطلب با ما همراه باشید، شاید همین چند دقیقه مطالعه شروع یه تغییر مهم در زندگیتون باشه.
سرطان دهان چیست و چرا باید آن را جدی بگیریم؟
سرطان دهان یکی از انواع سرطان ها هست که در نواحی دهان و اطراف دهان و همچنین بافت داخل دهان به وجود میاد. یعنی ممکنه روی زبان، لب ها، داخل گونه و لپ ها، زیر زبان و حتی سقف دهان ایجاد بشه. این نوع سرطان معمولا با رشد سلول های غیر طبیعی شروع میشه و به مرور به بافت های اطراف سرایت میکنه و به اون بافت ها آسیب میرسونه.
شاید در نگاه اول، اینطور به نظر برسه که سرطان دهان خیلی رایج نیست و یا فقط افراد خاصی درگیرش میشن، اما واقعیت اینه که هرکسی ممکنه به سرطان دهان مبتلا بشه، مخصوصا برای افرادی که به طور روزمره با عوامل موثر در ابتلای این بیماری هم سروکار دارن: مثل مصرف سیگار، مصرف الکل و یا بهداشت ضعیف دهان. چیزی که این بیماری رو خطرناک تر میکنه، بی علامت بودن اون در مراحل اولیه اس.
خیلیا وقتی متوجه این بیماری میشن که وارد مراحل جدی تری شده. اما خبر خوب اینه که اگه زود تشخیص داده بشه، احتمال درمان موفق خیلی بالاست. پس آگاهی مثل یه سپر محافظ عمل میکنه، هرچقدر بیشتر درباره سرطان دهان اطلاعات داشته باشید، راحت تر میتونید علائمش رو تشخیص بدید و زودتر به پزشک مراجعه کنید تا از پیشرفت بیماری هم جلوگیری بشه. این آگاهی نه تنها برای خودتون، بلکه برای عزیزانتون هم میتونه حیاتی باشه.
شایع ترین علائم سرطان دهان چه چیزهایی هستند؟
یکی از چالش های اصلی سرطان دهان اینه که خیلی وقتا و در مراحل اولیه، بی سرو صدا ظاهر میشه. یعنی ممکنه فرد تا مدت ها هیچ درد یا علائم خاصی رو احساس نکنه. اما بدن نشونه هایی میفرسته که اگه خوب بهشون دقت کنیم، میتونیم زودتر متوجه مشکل بشیم.
در ادامه با چندتا از علائم سرطان دهان آشنا میشم، دقت کنید که اگر هریک از این موارد رو داشتید و بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کرد، حتما پیگیری پزشکی رو جدی بگیرید :
- زخم هایی در دهان که خوب نمیشن: اگر زخم روی زبان، لثه یا داخل گونه ها دارید که بیشتر از دو هفته باقی موندن، نباید ساده ازش بگذرید، حتی اگه درد نداشته باشن.
- لکه های سفید یا قرمز در دهان: این لکه ها ممکن هست روی زبان، لثه یا زخم در سقف دهان ظاهر بشن. اگه تغییر رنگی در بافت دهانتون ایجاد شده که غیر عادی به نظر میرسه، حتما باید بررسی بشه.
- احساس توده یا برآمدگی در دهان یا گلو: گاهی ممکنه توده ای در گلو حس بشه یا حتی تورم کوچیک در یکی از نواحی دهان به وجود بیاد.
- احساس درد حین جویدن یا قورت دادن: اگر بدون دلیل خاصی قورت دادن غذا براتون سخت و دردناک هست، بهتره علتش بررسی بشه.
- احساس بی حسی یا سوزن سوزن شدن لب ها یا زبان: این حس ممکنه بخاطر آسیب به عصب ناشی از وجود تومور باشه.
- احساس گرفتگی گلو یا تغییر صدا: اگر صدای شما تغییر کرده یا مدام احساس گلو درد یا گرفتگی گلو دارید که از بین نمیره، این موقعیت رو نادیده نگیرید.
- کاهش وزن بی دلیل یا خستگی مداوم: نشونه های عمومی تری مثل این علائم هم میتونن با سرطان دهان مرتبط باشن، به خصوص در مراحل پیشرفته تر.
‼️یادتون باشه لزوما داشتن یکی از این علائم به معنای سرطان دهان نیست، اما بی توجهی بهشون میتونه فرصت طلایی تشخیص به موقع رو از بین ببره. پس بهتره محتاط باشیم، نه نگران.
علت سرطان دهان چیست؟
خیلی از ما وقتی اسم سرطان رو میشنویم اولین چیزی که به ذهنمون میرسه اینه که: به چه علتی؟ چرا من؟! حقیقتا پاسخ مشخصی برای این سوال ها وجود نداره، چون سرطان معمولا نتیجه ترکیب چند عامل مختلفه. اما خوشبختانه، بیشتر موارد از مجموعه علت سرطان دهان قابل شناسایی و تا حد زیادی هم قابل پیشگیری هستن.
در ادامه با علت اصلی سرطان دهان آشنا میشیم:
- مصرف دخانیات (سیگار و قلیون): این مورد مهمترین علت سرطان دهان هست. سیگار کشیدن، قلیون و مصرف تنباکوها، سلول های دهان رو در معرض مواد شیمیایی خطرناک قرار میدن که میتونن باعث تحریک سلول ها بشن.
- مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی: الکل، باعث آسیب به بافت دهان میشه و وقتی با سیگار همراه بشه، احتمال سرطان رو چند برابر میکنه.
- عفونت با ویروس HPV (ویروس پاپیلومای انسانی): این نوع ویروس از راه تماس جنسی منتقل میشه که در سال های اخیر هم یکی از مهمترین علت سرطان دهان هست، مخصوصا در افراد جوان تر. واکسن HPV میتونه از ابتلا به این ویروس جلوگیری کنه.
- بهداشت ضعف دهان و دندان: دندون های پوسیده، جرم زیاد و استفاده طولانی مدت از دندان مصنوعی نامناسب میتونه باعث تحریک مزمن مخاط دهان بشه و احتمال ابتلا به سرطان رو افزایش بده.
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید (ابتلا به سرطان لب): افرادی که طولانی مدت در زیر نور آفتاب کار میکنن، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان لب هستن.
- تغذیه نامناسب و کمبود ویتامین ها: رژیم غذایی ضعیف میتونه سیستم ایمنی بدن رو ضعیف کنه و بدن رو در برابر آسیب های سلولی، آسیب پذیرتر کنه.
‼️نکته مهم : داشتن یکی از این عوامل لزوما به معنای ابتلا به سرطان نیست، اما میتونه احتمال وقوع رو بالا ببره. خوشبختانه با تغییر عادت ها میتونیم خطر رو تا حد زیادی کاهش بدیم.
آیا عفونت دندان باعث سرطان میشود ؟
این نکته سوالی هست که ذهن خیلی ها رو درگیر میکنه. مخصوصا وقتی مدام با آبسه دندان یا عفونت های دهانی سروکار دارن. اما اینکه آیا یه عفونت دندانی ساده میتونه تبدیل به سرطان بشه؟ پاسخ کوتاه اینه که: نه مستقیما اما بی تفاوتی بهش ممکنه زمینه ساز مشکلات جدی تری بشه.
عفونت دندان یا لثه، مثل آبسه ها معمولا عفونت های باکتریایی هستن، این نوع عفونت ها مستقیم باعث سرطان نمیشن ولی اگر درمان نشن و به شکل مزمن دربیان میتونن با تحریک مداوم بافت های دهان، زمینه آسیب به سلول ها رو فراهم کنن. آسیب ها هم در دراز مدت باعث بروز بیماری های جدی مثل سرطان دهان میشن.
بنابراین اگرچه نمیتونیم بگیم عفونت دندان باعث سرطان میشود، ولی میشه این نتیجه رو گرفت که رسیدگی نکردن به بیماری های دندانی مثل عفونت و بی توجهی به سلامت دهان، میتونه در دراز مدت زمینه ساز بیماریهای جدی تر بشه.
پس اگه به عفونت دندان، خونریزی لثه و دردهای مداوم دهانی مبتلا شدید، لطفا پشت گوش نیندازید، مراجعه به دندانپزشک فقط برای زیبایی نیست، بلکه یه قدم مهم برای حفظ سلامت کلی بدنه.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سرطان دهان هستند؟
همهی ما ممکنه تصور کنیم، ابتلا به این بیماری برای ما امکان پذیر نیست، ولی واقعیت اینه که این بیماری میتونه هر شخصی رو مبتلا کنه، با این حال، بعضی افراد به دلایل خاص تری در معرض خطر بیشتری هستن. شناخت این گروه از افراد، میتونه به آگاهی بیشتر و پیشگیری زودتر کمک کنه.
- افرادی که مصرف بالای دخانیات دارن: یکی از اصلی ترین عامل در ابتلا به سرطان دهانه. هرچه مصرف طولانی تر و مداوم تر باشه، احتمال ابتلا هم بالاتر میره.
- افرادی که الکل زیاد مصرف میکنن: مصرف زیاد الکل به تنهایی خطر ابتلا رو بالا میبره، اما اگه با سیگار همراه باشه، اثر مخربش چند برابر میشه.
- افرادی که به ویروس HPV مبتلا هستن: این ویروس یکی از دلایل شناخته شدهی سرطان دهان و گلو هست. ویروس HPV از راه تماس جنسی منتقل میشه و بیشتر در دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته.
- افرادی با سابقه ی عفونت های مزمن دهان یا بهداشت ضعیف دهانی: التهاب های طولانی مدت در نواحی مختلف دهان مثل لثه یا دندان های پوسیده میتونه زمینه ساز تغییرات سلولی در دهان بشن.
- افرادی که مدت زیادی در معرض نور خورشید هستن: نور مستقیم خورشید میتونه خطر بروز سرطان لب رو افزایش بده.
❌ اگر خودتون یا اطرافیانتون در یکی از این گروه ها هستید، لازم نیست وحشت زده بشید. مهم ترین قدم اینه که این نکات رو بدونید و مراقبت های پیشگیرانه رو جدی تر انجام بدید و اگر علائمی داشتید، خیلی زود تحت درمان قرار بگیرید.
تشخیص سرطان دهان به چه صورتی انجام میشود؟
تشخیص زود هنگام سرطان دهان یکی از مهمترین عوامل موفقیت در درمان این بیماری هست. هر چقدر زودتر شناسایی بشه، روند درمان هم راحت تر هست. خوشبختانه، سرطان دهان جز سرطان هایی هست که نشونه های اون قابل دیدنه، برخلاف خیلی از سرطان های داخلی، میتونیم با یه معاینه ساده، سرنخ هایی رو به دست بیاریم.
روش های تشخیص سرطان دهان
- معاینه توسط دندانپزشک: گاهی همین ویزیت های ساده دندانپزشکی میتونه زندگی رو نجات بده. دندانپزشک ها موقع معاینه معمولی، به کوچکترین تغییرات داخل دهان، زخم های مزمن، لکه های مشکوک، وجود توده ها یا التهاب های غیر طبیعی توجه میکنن. اگه نشونه غیر عادی ببینن، احتمالا شمارو به پزشک متخصص بیماری های دهان، فک و صورت ارجاع میدن.
- بیوپسی(نمونه برداری): اگه در ناحیه ای در دهان زخم مشکوکی وجود داشته باشه، قدم بعدی بیوپسی یا نمونه برداری از اون زخم هست. پزشک تیکه کوچیکی از بافت اون رو برمیداره و میفرسته آزمایشگاه پاتولوژی تا زیر میکروسکوپ بررسی بشه. این روش دقیق ترین راه تشخیص سرطان هست.
⭕️ نکته مهم: خیلی از افراد وقتی با یه زخم مشکوکی در دهان رو به رو میشن، صبر میکنن تا زخم، خود به خود خوب بشه. اما وقتی زخم دچار تغییر رنگ و ظاهر یا برآمدگی مشکوکی بشه و بیشتر از دو هفته طول بکشه، حتما باید بررسی بشه. حتی اگه درد نداشته باشه.
🌿 تشخیص زودهنگام ممکنه زندگی شما یا یکی از عزیزانتون رو نجات بده. پس خودتون رو به معاینه منظم دندانپزشکی عادت بدید. حتی اگه همه چیز خوب به نظر برسه، یه معاینه و چکاپ ساده میتونه خیالتون رو راحت کنه💚
اگر شما هم علائم مشابهی را تجربه میکنید، برای ویزیت و درمان تخصصی با ما در تماس باشید:
سوالات متداول
چه عواملی باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان دهان خواهند شد؟
در برخی از موارد ابتلا به سرطان میتوان به افزایش مصرف تنباکو، نوشیدنی های الکی و یا عوامل ارثی و خانوادگی اشاره کرد.
آیا سرطان دهان قابل درمان است؟
اینکه سرطان دهان قابل درمان است یا خیر به عوامل مختلفی بستگی دارد. این عوامل شامل موارد زیر هستند:
مرحله تشخیص نوع ضایعه، اندازه تومور و زخم ایجاد شده، نوع واکنش بدن به درمان ها و زمان تشخیص سرطان، زمان شروع فرآیند درمان سرطان دهان